Vita Sancti Maioli 0001
| Vita Sancti Maioli 0001 | |
|---|---|
| aus dem Werk | Vita Sancti Maioli |
| Zitation | Ex Syri Vita S. Maioli III, 1-7, ed. Waitz 1841, S. 651-654. |
| datiert auf | 972/973 |
| VerfasserIn | Syrus von Cluny |
| Abfassungsort | Cluny |
Inhaltsangabe
Maiolus, der Abt von Cluny, wird bei einer Überquerung der Alpen [972/973] von den in La Garde-Freinet ansässigen Sarazenen gefangen genommen. Während seiner Gefangenschaft muss der Abt Folter und die Verhöhnung seines Glaubens ertragen. Schließlich kann er durch einen Brief an seine Mitbrüder in Cluny ein Lösegeld aufbringen und damit die Freiheit wiedererlangen. Nach der Befreiung des Maiolus gelingt es einem christlichen Heer, die Sarazenen aus La Garde-Freinet zu vertreiben.
Volltext
1. Vir itaque Domini, ut supra diximus, imperatricis animis satisfaciendo, longo temporis spacio iam evoluto, cum Cluniensi [Cluny] deesset monasterio, accessit libitum, quo fratres pergeret visitatum. Cunctis igitur in via necessariis praeparatis, laborem aggreditur itineris. Magna tandem cum difficultate laboriosi itineris cum iam cacumina Alpinae [Alpen] praeterissent altitudinis, ad villam usque descendunt, quae prope Dranci fluvii decursum posita, Pons-Ursarii quondam vocitari erat solita. Nam rivulus, qui decidit e montibus, cum fluxuosos revolvendo per globos inter Alpes [Alpen] decurrit, sua ibi revolutione tantum planiciei porrigit, quantum praedictae villae occupare positio possit. Multi enim ex diversis regionibus beatum Maiolum tunc comitabantur, quia eius sanctitate se liberari posse arbitrabantur. Ad hunc igitur locum cum sine discrimine pervenissent, eundemque rivulum transissent, mox inter ipsos artae viae difficiles reflexus, qui parvo intervallo se praebent descendentibus, subito eos invasit perfidae gentis Sarracenorum exercitus. Subita itaque incursione turbati, et conantes plurima frustra, omnique spe meliori deposita, fugae consulunt. Sed nequicquam. Vesana enim impiorum turba calle citato hos persequens, omnes quos comprehendere potuit in vinculis coniecit. Cumque unus ex illa impiorum turba ab alta rupe unum ex viri Dei famulis telo appeteret: ut famulus eriperetur, vir Dei venienti iaculo caritativam manum opposuit; in qua, quamdiu postea vixit, inflicti vulneris cicatrix apparuit. Nichil vero de sua morte formidans, pro reliquis tamen exaestuans, altius tunc ingemiscebat, dum his, quos impiorum crudelitas turbabat, subvenire nequibat. Evadendi itaque cum non deesset facultas, hunc tamen immobilem mentis tenebat caritas; quia eos, pro quorum dilectione animam optabat ponere, etsi non poterat ab impiorum manibus eripere, magno tamen dolore convictus nolebat relinquere. Apostoli interim reversus ad exemplum, qui dum pateretur naufragium oratione salvavit animas omnium secum navigantium, cum eos humano auxilio ab imminente nequiret liberare periculo, hoc suis apud Deum promeruit precibus, ut ex illa miserabili turba nemo moreretur inter hostium tela. Feroces itaque barbari, peracto scelere, ad suas latebras dum redirent cum captivorum multitudine, beatum Maiolum [Abt Maiolus von Cluny] cernunt a longe solum sedentem in lapide. Celeres ad eum tunc pedes accesserunt, et sceleratas manus in sanctum iniecerunt; eumque tenentes, cum ceteris captivis duxerunt. Tunc beatum Maiolum, qui ceteris habebantur praestantiores, honorare, qui vero leviores, illudere christianaeque fidei coeperunt detrahere.
2. Protinus ergo beatus Maiolus, belligerator optimus, scutum fidei arripiens, cuspide verbi Dei perfodiebat inimicos Christi, christianae religionis cultum approbans, et eum quem Deum colebant nec se a supplicio liberare nec illos in aliquo posse adiuvare, certis et evidentissimis aggressus est rationibus demonstrare. Quo audito, barbarorum iactantia furore inflammata vesano, sanctos pedes compede constringentes ferreo, absciso rupis sub antro horrendo claudunt ergastulo. Sanctus itaque Domini ut eos
In sui perniciem conspicit dira frementes:
Marthyr ut emeritam certamine sumeret palmam,
Utque sui posset perfundi fonte cruoris,
Optat, et intrepido profundit talia vultu:
Quod satis est supraque satis, huc viximus usque,
Nunc faciem penetrare cupit cum spiritus ardens,
Christe, tuam, taedetque viae, taedetque laboris.
Qua breviora, patent recti compendia callis,
Ire iuvat, via sit trepidis nimis ardua quamquam;
Sidereos propere dabitur contingere campos.
Sanguinis effusi si nos vestigia ducant,
Marthyrii titulum tensis complectimur ulnis,
Et sponte expetimus pulchram per vulnera mortem.
Tu modo nos dignare tuo pro nomine testes!
Haec dicens, animumque neci collumque parabat
Carnifici. Stat fixa viro sententia mortis
Intrepido. Sed, Christe, tuis mundissima castris
Lilia cum rosis pariter candentia vernant,
Nec te marthyrii constantia sola meretur,
Nec fuso quisquam tantum fit sanguine marthyr.
Saepe etiam multis peperit pia vita coronam,
Estque sacerdotum confessio munda tuorum
Grata tibi, quos iusticiae perfectio vestit.
3. Ergo, ut praelibavimus, vir Domini ferreis adstrictus vinculis, horrendo in antro tenebrosi carceris pro confitendo nomine Deitatis suffragia est expertus divinae pietatis. Nocte igitur subsecuta, cum sopori dedisset membra nimio moerore confecta, talis sibi visio divinitus est ostensa. Apostolicis insignitus vestibus Romanus antistes videbatur adstare circa se, cum odore thimiamatis turibulum deferens. Hac denique visione certior redditus, per apostolorum interventum ab impiorum manibus se intellexit liberandum. Ad hoc itaque quod vidit per somnium, aliud accessit magis evidens inditium. Pro dilectione matris misericordiae libellum, quem de eius assumptione beatus edidit Hieronimus, saepius gestare sanctis solebat manibus. Hunc, dum ceteros sacros codices cum omnibus quae hic habebat perdidit, virginis, ut fatebatur, tuicione sibi salvari meruit. Quem vestis sub tegmine dum se sentiret habere, quot dies superessent abhinc ad eandem assumptionem matris misericordiae, sollicita nisus est mente discutere. Qui numero subputati viginti quatuor sunt inventi. Tunc eam sua interventione hoc apud suum filium orat obtinere, ut ipse eripiatur ab hac licebit captivitate, quatenus divina sibi pietas inter christianos concedat cum suis concaptivis tantae sollempnitatis potiri celebritate. Hac finita oratione, ut ad rupem caput convexit, e vestigio prae moerore sopor irrepsit. Post paululum vero expergefactus, se ferreis repperit solutum compedibus. Mane autem facto, hoc barbari stupentes miraculo, quod eum cernebant compede divino solutum numine, ulterius ut vinciretur ausi sunt nullo modo praesumere, sed ferocitate paulisper mitigata, venerari deinceps coeperunt, quem prius in derisum habuerunt.
4. Tunc vir Domini, annuentibus sibi barbaris, per monachum, qui secum captus fuerat, epistolam manu propria conscriptam direxit fratribus. Textus autem epistolae haec continebat: Dominis et fratribus Cluniensibus Maiolus miser captus et cathenatus. Torrentes Belial circumdederunt me, praeoccupaverunt me laquei mortis. Redemptionis pretium, si placet, mittite pro me et his qui una mecum capti tenentur. Haec epistola Cluniensi perlecta in capitulo omnem illam stirpem, quae eius doctrina et exemplo hactenus laeta fructificaverat in Christo, moesticia extemplo suo confecit auditorio. Exprimere valet nullus, quantus tunc ibi omnium gemitus. Ubique inter eos luctus, una vox omnium plangentium, unus audiebatur clamor moerentium atque dicentium: Versa est in luctum cithara nostra et gaudium nostrum in moerorem , quia iuxta illud Hieremiae lamentum, Christus dominus captus est in peccatis nostris, cui diximus: „In lumine tuo vivemus". Ecce enim prophanae gentis inretitus est laqueo, cuius in Deo gloriabamur documento. Cuius interea isti afficiebantur de vinculis, hunc Dei dignatio magnificabat miraculis. Eorum namque, quos ad Christi cultum viri Dei persuasit disputatio, postquam christianae professioni a ritu se contulerunt barbarico, sicut iureiurando protestabatur assertio, dum quiescerent immites nocturno tempore milites, et vir Dei debitas Regi regum redderet laudes, multorum secum canentium saepius audiebant voces. Quas quidem, quia nemo sibi hominum familiare tunc praestabat contubernium, ipsi procul dubio angelorum fore asserebant cum eo psallentium. Itaque ut erat statutum, infiniti ponderis pecunia, vel ex his quae ad usum necessaria vel quae monasterii hactenus ad decorem servabantur insignia, sive bonorum virorum largitate, in unum congesta, ceteris qui praestantiores videbantur fratres, cum multorum thesaurorum copia, die accurrerunt statuta. Quibus omnia, quae sollerti congesserant indagine, praebuerunt, omnesque, prius vinculis qui trudebantur, novissime posthac quem diligebant ab impiorum manibus traxerunt. Factumque est, superna gratia disponente, ut unius captivitate multi donarentur libertate. Et sicut superni Regis a piissima matre petiit, ita inter fidei domesticos ipsius virginis interventu assumptionis festivitatem celebrare promeruit.
5. Enimvero quia nichil in terra sine causa fit, scriptura teste, divinae providentiae non ab re credimus placuisse, quatinus vir sanctitate praecipuus ideo volveretur tot casibus, ut exinde et vir Dei pressura attritus proficeret, et mortalibus beneficium divino munere concessum proveniret. Vitae namque huius in conversatione, licet humanis contraheret ex affectibus, unde diceret: Dimitte nobis debita nostra – si enim dixerimus, quia peccatum non habemus, nos ipsos seducimus – ab hoc tamen seculo, prout potuit, immaculatum se custodire studuit. Sed totus quamlibet videretur mundus, iuxta dominicam tamen sententiam illud fateri cogimur, quod negare non audemus, quia adhuc indigebat, quo summus sibi magister pedes lavaret, ut eo illud impleretur quod dicitur: Qui sanctus est, sanctificetur adhuc. Propterea haec viro Dei tribulatio pacientiae fuit probatio; quoniam, ut ait Augustinus, „nullus hominum est tanta iusticia praeditus, cui non sit necessaria tribulatio temptationis, vel ad perficiendam vel ad confirmandam vel ad probandam virtutem". Sed iusto Dei iudicio, unde venerabilem patrem probatio, inde se tribulantes iusta consecuta est dampnatio. Angustos namque inter Alpes obsidentes aditus, insperato insidiabantur apostolorum limina petentibus. Sed ab eisdem dum capitur qui ab Omnipotente quam plurimum diligebatur, eius sanctitatis ex merito comminus super eos divina se contulit ultio.
6. Pro ulciscenda siquidem iniuria viri Dei clade inter eos surgente, paulatim coeperunt viribus deficere, adeo ut divino se puniri verbere ore proprio faterentur intelligere. Verum nobillimis viri Dei ditati spoliis, magis ac magis cotidie dum laborarent incommodis, ad Fraxinetum [La Garde-Freinet] per consueta devia expetere propria aggressi sunt cubilia. Tum vero a christianis itinere eorum explorato, iter securi per Alpes [Alpen] dum more tenerent solito, super se cum impetu venientium auribus a longe exceperunt sonitum. A clamoribus venientium et clangore tubarum
Consonat omne nemus, strepitu collesque resultant. Extemplo barbaris gelidus per dura cucurrit Ossa tremor.
Qui divina perculsi formidine, nullum sibi senserunt auxilium praeter fugae praesidium. Certamen tunc magnum erat christianis cum barbaris fugientibus. Et ideo resistendi mente divinitus absente secedentibus post principia, certabant nuda praetendere terga. Fugam tamen dum facerent, multi capti, perplures vero sunt neci mandati. Hi vero qui effugerunt ad tempus dilatam mortem, cuiusdam promunctorii supercilium tutaminis sibi elegerunt praesidium. Sed decentius occumberent, si hostium inter tela ruerent. Illud itaque promunctorium ita vastis rupibus circumcirca videtur subductum, ut praeter unam partem lateris devexi facultatem un dique deneget commeandi. Hanc denique partem christianis obsidentibus, cum nullus eis adesset fugiendi aditus, nulloque nostrates munere a sui obsidione quivissent avertere, humilem locum explorant, quo ad ima se saltibus deponant. Consequens enim erat, ut ipsi peterent ima, super quos superna incubuerat ira.
7. Vertitur interea caelum et ruit oceano nox, Involvens umbra magna terramque polumque. Conticuere omnes. Sed nulla miseris quies; otius accelerare cupiunt negotium. Denique impediente se sathana locum sibi exploratum minime adierunt; sed ab eminentis rupis vertice in imum se profundum tota nocte praecipitaverunt. Nostrates autem, iam die lucescente, caelestis victoriae stupentes magnitudine, ei gratias libuit referre, cuius forti numine prostratum cernebant agmen hostile. Quosdam tamen eorum, qui demersioni se subtraxerunt, in remotiori quodam montis latere offendentes comprehenderunt. Qui salutari se ablui deposcentes lavacro – hos enim, sicut superius diximus, vir Dei de Christo verbis edocuit salutaribus –, corpori matris uniti aecclesiae, quanta inter barbaros gratia servum suum Omnipotens illustravit, soliti erant referre. Opima tunc spolia colliguntur, aequasque per partes inter christicolas distribuuntur. Ast beatum Maiolum, corpore licet absentem, meritis tamen in fugandis hostibus praesentem, huius distributionis cuncti qui aderant expertem fore dignum nullatenus iudicant. Huius namque pro ulciscenda iniuria hostes pessumdatum iri caelesti testabantur victoria. Propterea sacros codices, quos barbari rapuerunt, beato viro sua pro parte miserunt. Sic Omnipotens sui famuli meritis, praecipitatis impiis, deliberavit cunctis viam Romani itineris.
Anmerkungen
Die Entführung des Maiolus fand laut Scott G. Bruce, Cluny and the Muslims of La Garde-Freinet. Hagiography and the problem of Islam in Medieval Europe, Ithaca – London 2015, S. 33 in der Nacht vom 21. auf den 22. Juli 972 statt. Bruce bezieht sich bei der Datierung auf Paul-Antonin Amargier, La capture de saint Maieul de Cluny et l’expulsion des Sarrasins de Provence, Revue bénédictine 73 (1963), S. 316-323, S. 319. Die Vertreibung der Sarazenen durch Christen wird unmittelbar nach der Befreiung des Maiolus aus der Gefangenschaft angesetzt und mit einem Vorgehen Wilhelms II. von Arles, Gf. der Provence, verbunden. Die Datierung der hier geschilderten Ereignisse ist allerdings nicht vollkommen sicher. So werden in Anlehnung an Jean-Pierre Poly zumeist die Jahre 972/973 angenommen. Mit Sicherheit lässt sich über die Vertreibung der Sarazenen aus La Garde-Freinet allerdings nur sagen, dass diese bis zu Beginn der 980er Jahre geschehen ist, vgl. hierzu Jean-Pierre Poly, La Provence et la Société féodale (879-1166). Contributions à l’étude des structures dites féodales dans le Midi, Paris 1976, S. 28f.; Neithard Bulst, Maiolus, in: Lexikon des Mittelalters 6, Sp. 145-146 [Brepolis Medieval Encyclopaedias – Lexikon des Mittelalters Online, 2017-08-31]. Daneben wird auch die These vertreten, dass die Vertreibung der Sarazenen zu Beginn der 980er Jahre erfolgte, vgl. Georges de Manteyer, La Marche de Provence jusqu’aux partages et l’Évêché d’Avignon jusqu’a la commune, in: Positions des thèses soutenues par les élèves de la promotion de … pour obtenir le diplôme d’archiviste-paléographe (1897), S. 56f.; René Poupardin, Le royaume de Bourgogne (888-1038). Etudes sur les origines du royaume d’Arles (Bibliothèque de l’Ecole des Hautes Etudes 4. Section Sciences Historiques et Philologiques 163), Paris 1907, S. 97.
Vgl. hierzu auch die Berichte in den Maiolus-Viten des Odilo und des Nagold, Vita sancti Maioli 0001 und Vita S. Maioli 0002.
Weitere Quellenstellen
| Zitation | InhaltsangabeInhaltsangabe zum Bericht | Dat.Datierung des Berichts |
|---|---|---|
| Vita Sancti Maioli 0001 | Maiolus, der Abt von Cluny, wird bei einer Überquerung der Alpen von den in La Garde-Freinet ansässigen Sarazenen ... | 972/973 |
Zurück zum Werk (Vita Sancti Maioli)
Zitierhinweis